e ruchome
  • Bez kolumn, ale bez trumien
    28.09.2018
    28.09.2018
    Bardzo proszę o wyjaśnienie postaci dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika kolumna – kolumn. Dlaczego forma kolumien jest niepoprawna, skoro można mówić trumien?

    Pozdrawiam serdecznie.
    Iwona Kaczmarek
  • bracia Schneider
    27.09.2013
    27.09.2013
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak zapisać w dopełniaczu nazwisko właścicieli Fabryki Form Odlewniczych w Lipsku: braci Schneider (najpopularniejsza forma), braci Schneiderów czy braci Schneidrów (w końcu nazwisko dość popularne, więc -e- mogłoby być ruchome). Będę wdzięczna za sugestię.
    Bernadeta
  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • fleksja dawnych imiesłowów
    10.05.2011
    10.05.2011
    Chciałbym zapytać o fleksję dawnych imiesłowów: jak odmieniały się imiesłowy przysłówkowe, jak tworzyło się imiesłowy przymiotnikowe teraźniejsze bierne (typu rzekomy, znajomy) oraz jakie formy imiesłowy (w tym wspomniane wcześniej typy) przybierały w liczbie podwójnej?
  • Kłopotliwy Pawieł

    6.11.2020
    6.11.2020

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o odmianę rosyjskiego imienia Павел. Po zastosowaniu proponowanej przez Państwo zasad transkrypcji otrzymujemy formę „Pawieł”. Wydaje się, że powinniśmy pisać o „Pawiele” i do „Pawieła”. Czy może powinniśmy w odmianie traktować to imię jak polskiego Pawła i dokonywać zmian w temacie?

  • kotek i rożek
    16.10.2007
    16.10.2007
    Czy w formantach zdrabniających z cząstką -k- i popularnym kiedyś formancie tworzącym przymiotniki z cząstką -n- (dziś chyba wypieranym np. przez -owy) był jer? Miękki czy twardy? Można bowiem wysnuć dwojakie wnioski:
    1.miękki bo: przejście /g/ > /ż/ w wyrazie rożek utworzonym od róg;
    2.twardy bo: /t/ zamiast podziewanego /ć/ w wyrazie kotek utworzonym od kot.
    A może dzisiejsze /e/ ruchome jest jedynie wynikiem naśladowania jakichś podobnych form powstałych wskutek zaniku jerów?
  • Łowecz
    24.03.2006
    24.03.2006
    Jak mogę odmienić nazwę bułgarskiej miejscowości Łowecz? Czy w dopełniaczu będzie Łowcza, czy Łowecza? Czy sugerować się odmianą polskich nazw (np. ChodeczChodcza), czy także tu będzie e ruchome? Dziękuję i pozdrawiam.
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Nazwiska zakończone na -er

    28.04.2022
    28.04.2022

    Mam wątpliwość czy przy odmianie rzymskich imion zakończonych na -er, takich jak Pulcher lub Glaber należy:

    * pozostawić -e- (Pulchera, Glabera), adaptując zasadę 67.1 i zgodnie z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/pana-Habra-czy-pana-Habera;169.html

    * pominąć -e- (Pulchra, Glabra), zgodnie z argumentem, żeby postępować zgodnie z językiem oryginału (https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Zg%C5%82o%C5%9B_b%C5%82%C4%85d_w_artykule&diff=67000482&oldid=66999823)?


    MS

  • Nazwisko Mernek
    15.10.2019
    15.10.2019
    Szanowni Państwo,
    chciałabym się dowiedzieć, czy nazwisko Mernek jest odmienne. Zgodnie z zasadą mówiącą o tym, iż nazwiska w języku polskim odmieniamy, poprawiłam uczniowi pracę, gdy ten zapisał swoje nazwisko w D. tak samo jak w M. (Mernek). Według mnie, jedyna poprawna forma D. tego wyrazu, to Merneka. Czy mam rację? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

    Z wyrazami szacunku
    Elżbieta Kobylarczyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego